مقیاس دو بُعدی توانایی های شناختی اجتماعی-غیراجتماعی: بازطرّاحی و مدل سازی بر اساس نظریّه سؤال-پاسخ چند بُعدی، معادلات ساختاری و داده های شبیه سازی شده

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار توانایی های شناختی دانش آموزان بر اساس پرسشنامه توانایی های شناختی نجاتی (1392) و ارائه مدلی برای ساختار آن انجام گرفت. حجم نمونه مشتمل بود بر 1105 دانش آموز پایه نهم تحصیلی شهر اهواز که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شده بودند. تحلیل داده ها با استفاده از نظریّه سؤال-پاسخ چند بُعدی (MIRT)، مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و داده های شبیه سازی شده (SD) انجام گرفت. نتایج تحلیل بُعدیّت اکتشافی نشان داد ساختار اولیّه پرسشنامه توانایی های شناختی برای دانش آموزان تایید نمی شود. پرسشنامه باز طرّاحی شده شامل 21 سؤال و روایی و پایایی ابعاد و عامل های به دست آمده از آن تایید شد. مقیاس جدید نشان داد اگرچه ساختار توانایی های شناختی سلسله مراتبی می باشد، اما این ساختار تک بُعدی نیست و حداقل شامل دو بُعد شناخت غیراجتماعی و شناخت اجتماعی می باشد. همچنین، نتایج این پژوهش یافته های برخی پژوهش ها مبنی بر این که شناخت غیراجتماعی و شناخت اجتماعی دو بُعد متفاوت توانایی های شناختی را تشکیل می دهند، تایید کرد.